Vertrouwenspersoon: zo regelt u dat

Arbowetswijziging of misschien niet

De Tweede Kamer accordeerde – met een kleine meerderheid – net voor de zomer van 2023 een arbowetswijziging. Dat betreft een verplichting voor werkgevers met tien of meer werknemers: het bieden van toegang tot een interne of externe vertrouwenspersoon. Het is overigens toch niet zeker of in het najaar de Eerste Kamer de wetswijziging zal steunen.

 

De tegenstemmende partijen in de Tweede Kamer hebben nagenoeg een meerderheid in de Eerste Kamer. Het debat en de politieke verwikkelingen maakten duidelijk dat er nog veel vragen zijn: is een vertrouwenspersoon wel het meest geëigende middel, wat zijn de taken, hoe kan een werkgever een vertrouwenspersoon aantrekken?

Vertrouwenspersoon voor sluitende aanpak 

Terugdringen van ongewenste omgangsvormen is een zaak van lang volhouden en allerlei verschillende aspecten. Zeker seksuele intimidatie is zeer verweven met gewoonten en cultuur van mensen en met hun beelden over man – vrouw verschillen.

 

Een goed werkgever voert een beleid, de Arbowet verplicht tot zo’n beleid: zó gaan wij hier met elkaar om. Dat begint met duidelijkheid en voorlichting, en het vraagt voorbeeldig handelen van leidinggevenden. De gevolgen voor de getroffen werknemer kunnen ernstig zijn, het kan lastig zijn over de kwestie te praten, mensen kunnen zichzelf schuld aanpraten. Daarom kennen veel organisaties al jaren voor de problematiek van seksuele intimidatie de figuur van een of meer vertrouwenspersonen.

 

Het bleek ook nuttig voor ander ongewenst gedrag. Een beleid voor voorkómen van problemen is nodig, opvang na incidenten maakt duidelijk dat het de werkgever zijn beleid serieus neemt.            

Taken en positie

De eerste en belangrijkste taak van een vertrouwenspersoon is dan ook opvangen, begeleiden en adviseren van de werknemer. Het geven van troost kan gevolgd worden door adviseren over een vervolg, zoals het indienen van een klacht over de dader. Zo nodig weet een vertrouwenspersoon door te verwijzen naar professionele hulpverlening, de werkgever te adviseren over beleid en aan de hele organisatie voorlichting te geven.

 

De vertrouwenspersoon heeft uitdrukkelijk de taak de getroffen werknemer te ondersteunen. Daarmee verschilt zijn of haar werk van bedrijfsmaatschappelijk werk; daarin kan bemiddeling aan de orde zijn of zaken voor een werknemer waarnemen. (Overigens kán een bedrijfsmaatschappelijk werker wel als vertrouwenspersoon werken.) De positie van een vertrouwenspersoon binnen de organisatie is autonoom en vertrouwelijk, hij of zij opereert zorgvuldig. Het genoemde wetsvoorstel bevat rechtsbescherming à la die van een ondernemingsraadslid: betrokkene mag niet benadeeld worden om die functie.

Het vak bijhouden

Een aantal arbodiensten – ook die van ArboKompas – kan u helpen een vertrouwenspersoon te vinden. Daarnaast vindt u op de markt diverse opleidingen en keurmerken. Sommige instellingen adverteren met cursussen “Vertrouwenspersoon in één dag”. Dat lijkt wat erg optimistisch, maar het kan een begin zijn.

 

Als een werkgever in het midden- en kleinbedrijf een eigen vertrouwenspersoon aanstelt, is het raadzaam om deze bij te laten staan door een deskundige, zoals een externe, gecertificeerde vertrouwenspersoon. Tenslotte is het wezenlijk om de vertrouwenspersoon zeg eens per jaar een dag cursus te laten volgen. Er zijn telkens nieuwe ontwikkelingen in het vak. Er zijn – gelukkig –niet zoveel gevallen van ongewenste omgangsvormen dat het voor de vertrouwenspersoon routineus werk wordt. 

 

Meer weten?

Het bovenstaande is informatie in een notendop. Voor meer inzicht, op maat van uw organisatie: neem contact op met uw arbodienst.

 

Andere algemene informatie is nog:

een wegwijzer vertrouwenspersoon, van TNO, voor zowel werkgever, werknemer en vertrouwenspersoon zelf

informatie van de Kamers van Koophandel voor mkb-werkgevers

 

> het boek “De nieuwe vertrouwenspersoon”, van trainer en voormalig FNV-medewerker Huub Pennock; Uitgeverij Rendement 2023, ISBN 9797090144424