Vergelijken

Binnen 5 min de beste matches

Direct vergelijken

Ook hitte geeft stress

30 mei 2023

De zomer komt eraan; een herhaling van de hitteperiode van 2018 is mogelijk, net als het sneuvelen van hitterecords. Een aantal werkgevers in de bouw en de groene sectoren heeft z’n maatregelen al klaar. De klimaatverandering maakt dat veel meer werkgevers moeten gaan denken aan acties.

Hittestress

Het is bekend dat de productiviteit van mensen al afneemt na een uur matige lichamelijke inspanning bij een temperatuur boven 31 graden. Zwaar lichamelijk werk bij een temperatuur vanaf ongeveer 35 graden geeft hittestress. Die ontstaat bij zittend werk rond 40 graden. Het leidt tot vermoeidheid, concentratiestoornissen, schade aan inwendige organen en in extreme gevallen tot overlijden.

 

Het is wetenschappelijk hard gemaakt dat het menselijk brein ook slomer functioneert bij warmte. In de VS namen jonge gezonde studenten deel aan een proef. De bewoners van twee studentenflats deden dagelijks tests op (snelheid van) informatieverwerking, focus, rekenen en werkgeheugen. De studenten in het gebouw zonder airco bleken significant slechter te scoren dan die in het gebouw met airco. Dit bleek niet alleen tijdens een hittegolf, maar ook op koelere dagen. De temperaturen in de kamers zonder airco blijven vrij lang hoog.

 

Kies jouw arbodienst

Vergelijk bekende arbodiensten en ontvang binnen 5 minuten vrijblijvende offertes. Volledig kosteloos en zonder winstoogmerk.

Naar de vergelijker Hulp of advies nodig?

Nederland kent hittestress als arborisico nu al voor bouwvakkers, agrarische werkers, lassers, metaalbewerkers, werknemers in de keramische industrie en in bakkerijen en voedingssector. Maar het werken in warmte zal véél vaker gaan voorkomen. Het tropenrooster in de zomer is inmiddels een arbo-instrument geworden.

Grenswaarde?

Gangbaar in het arbobeleid is te proberen een grenswaarde op te stellen, een waarde die zeg maar de maximaal aanvaarde blootstelling aan een gevaar aangeeft. Zo’n norm is altijd al lastig vast te stellen. Bij warmte is het extra gecompliceerd. Een hogere luchtvochtigheid maakt dat zweet minder makkelijk verdampt, de verkoeling door zweten vermindert dus.

 

Het wetenschappelijk instituut voor de Arbeidsinspectie in de VS, het NIOSH, ontwikkelde een formule waarin relatieve luchtvochtigheid en temperatuur gecombineerd worden. De Nederlandse Arbeidsinspectie gebruikt die voor haar adviezen en oordelen, en erkent dat precieze toepassing (dure) metingen vereist.

 

In ons land is de wetenschappelijke kennis gebundeld bij de Gezondheidsraad. Die acht een grenswaarde voor omgevingstemperatuur niet goed mogelijk, mede gezien de natuurlijke temperatuurvariatie bij mensen. Wel adviseert de raad te voorkómen dat de zogeheten gemiddelde lichaamskerntemperatuur boven 38 °C stijgt. De internationale ISO-norm 7243 bevat daartoe adviezen wat betreft lichte en matige inspanningen bij verschillende omgevingstemperaturen. Als u zéér precies zou moeten weten wat werknemers aankunnen, raadpleegt u dus een specialist: de arbeidshygiënist.

Organisatorische en collectieve maatregelen 

Belangrijk is het werk zo te organiseren dat het risico zo klein mogelijk is. In gebouwen moet er met een nieuwe blik – vanwege de hogere buitentemperatuur – gekeken worden naar ventilatie, zonwering en kunnen openen van ramen. Zomaar de airco krachtiger zetten is strijdig met het doel energiegebruik te verlagen.

 

In alle gevallen is het belangrijk dat medewerkers bij warmte flink drinken, liefst water. Compenseren van het vochtverlies door zweten vermindert kans op hittestress. Binnen en buiten is het dus goed voor (meer) waterpunten te zorgen.

Koelvesten

Laatste oplossing zijn persoonlijke beschermingsmiddelen. In sommige industrieën zijn koelvesten gangbaar bij onvermijdelijk werk in of nabij hittebronnen zoals ovens. Het vest lijkt op een body warmer, maar helpt koelen, omdat het enkele uren in een koelkast heeft gehangen (of soms een koelsysteempje bevat).

 

In de coronaperiode zijn goede ervaringen opgedaan met koelvesten voor zorgmedewerkers die over hun gewone werkkleding beschermingskleding moesten dragen. Hun “thermisch comfort” verbeterde. Die vesten waren overigens ontwikkeld voor sportbeoefening. Zo helpt de ene innovatie de andere.

 

Laat u als werkgever werk buiten doen? Er kan reden zijn te denken aan koelvesten in de zomer. Het kan verstandig zijn ze nú al te bestellen.

 

Een globale indicatie van dreigende gezondheidsschade door warmte is te krijgen met de FNV Werkklimaat app. Het Arboportaal van het ministerie van SZW verwijst ernaar.

Werkklimaat app

Het onderzoek onder studenten

Het onderzoek naar koelvesten bij zorgmedewerkers