Ontwikkelingen
Ook stress geeft spierpijn
Stress
RSI: het blijft aandacht vragen
10 oktober 2023
Hoort u nog wel eens van RSI, Repetitive Strain Injury, zoals de muisarm? Dat komt toch niet meer voor? Een rechtszaak wijst uit dat het risico in de belangstelling moet blijven.
De epidemie die niet kwam
Het leek een volksziekte te worden: RSI, Repetitive Strain Injury. Die vrees was er midden jaren ’90 door toename van het aantal gevallen van RSI. Dit vooral onder mensen die veel achter de computer werkten. Met name voortdurend werken met de muis bleek aanhoudende pijnklachten te geven. Indertijd kregen werkgevers en werknemers het risico snel op het netvlies. Maatregelen voorkwamen de gevreesde grote dreiging. Overigens bleek ook dat RSI mede in de hand werd gewerkt door werkdruk – bedrijven en instellingen begonnen in die periode dat probleem mede aan te pakken.
Kies jouw arbodienst
Vergelijk bekende arbodiensten en ontvang binnen 5 minuten vrijblijvende offertes. Volledig kosteloos en zonder winstoogmerk.
Een geval dat wel speelde
De rechtszaak was aangespannen door een arbeidsongeschikte voormalige werknemer. Zijn aangeboren aandoening geeft beperkingen aan zijn linkerhand en zijn beide benen. Hij werkte – aanvankelijk zonder problemen – sinds 2009 aan financiële kwesties in de energiebusiness. De problemen daar zetten grote druk op de vele nodige analyses en rapportages.
De man werkte 90% van z’n tijd aan de PC, 10% in overleggen, dat vaak vanachter de PC. Eind 2014/begin 2015 werd op hem druk gelegd voor speurwerk en verslagen binnen korte deadlines. Steeds meer opkomende en aanhoudende RSI-klachten leidden in april 2015 tot een ziekmelding, en twee jaar later tot een uitkering voor 100% arbeidsongeschiktheid.
De man start in 2021 (!) een gerechtelijke procedure. Hij maakt gewag van een fors verlies aan verdienvermogen, gemis van promoties met salarisverhogingen, kosten van medische kwesties, reizen en hulp in onder andere de huishouding. Hij wil een billijke smartengeldvergoeding. Na twee tussenuitspraken en nader deskundig onderzoek komt er in maart 2023 (!) een uitspraak.
Alles kon beter
Het definitieve oordeel van de rechter geeft aan dat bij de werkgever alles wat mis kan gaan, ook mis ging. Punten uit het vonnis laten zich lezen als een ‘to-do-list’ voor werkgevers.
- Neem beperking in ogenschouw
Het is binnen het bedrijf bekend dat de man een beperking heeft. De werkgever kan nergens aantonen – ook niet in de RI&E die tot extra aandacht verplicht – dat hij daar consequenties aan heeft verbonden. Het verweer van de werkgever is dat aanvankelijk alles goed ging: dat maakt op de rechter geen indruk.
- Wees bewust over thuis doorwerken
De werknemer erkent dat hij niet verplicht was in de avonduren e-mails te checken, te beantwoorden of door te werken. Leidinggevenden moedigden dit volgens hem wel aan omdat zij vaak ’s avonds laat e-mails verstuurden waarop de volgende dag al een reactie moest volgen. De werkgever stelt dat de man vaak ’s avonds thuis voor zichzelf achter de PC zit. De rechter ziet daarvoor geen bewijs aangedragen door de werkgever.
- Doe gedegen werkplekonderzoek, geef er gevolg aan
Een werkplekonderzoek in april 2015 toont aan dat er veel fout is. Stoel en bureau zijn niet goed ingesteld, de werknemer zit scheef voor zijn bureau, een aangepaste muis is beter maar ontbreekt. De werkgever betoogt dat er al twee keer eerder een werkplekonderzoek is geweest, de werknemer had kunnen weten wat er mis was. De rechter gaat echter mee in de reactie van de werknemer. Die stelt dat de eerdere actie van 20 minuten de naam onderzoek niet verdient, dat er nooit is gelet op naleving van mogelijke aanbevelingen, en dat er geen pauzesoftware op zijn PC is geïnstalleerd.
- Zorg voor afwisseling
Volgens de rechter heeft de werkgever evenmin aangetoond te voldoen aan het arbowettelijke voorschrift te zorgen voor afwisseling met andersoortige arbeid of door een rusttijd. De werknemer kon overigens niet regelmatig opstaan vanwege zijn beperking. De werkgever heeft daar verder nooit aandacht aan geschonken.
- Wees actief
De werkgever vond dat de werknemer zelf aan de bel had kunnen en moeten trekken, en dat ook veel eerder. De rechter maakt daar gehakt van. Het vonnis luidt: de werkgever “.. had uit oogpunt van goed werkgeverschap preventieve maatregelen moeten nemen en had niet mogen wachten tot [de werknemer] zich van zijn RSI-klachten bewust werd en daarvan melding maakte.”
Aansprakelijk
De rechter veroordeelt de werkgever tot de kosten van deskundig onderzoek en de procedure, bijna € 6.000! Verder concludeert de rechter dat de werknemer voldoende aannemelijk heeft gemaakt dat hij als gevolg van de RSI-klachten (gezondheids)schade heeft geleden. Voor de werknemer staat dus de weg open naar een procedure om de werkgever aansprakelijk te stellen. En andere werknemers kunnen hun voordeel doen met deze uitspraak.
De uitspraak van de rechter
* (Bedrijfs)artsen spreken tegenwoordig over Kans, klachten aan arm, nek en schouder.
De term RSI is – anders dan in deze rechtszaak – alleen nog gebruikelijk voor de beroepsziekte.
